لیمو ترش یا به اختصار لیمو (limon)، بومی هند بوده و تیره آن سُدابیان است. نام علمی لیمو ترش Citrus limon است و در خانواده افراسانان قرار میگیرد.
لیمو میوهای است که از همه قسمتهای آن (آب لیمو، پوست لیمو، گوشت لیمو ) استفاده میشود. لیموها را بیشتر به علت آب آنها پرورش میدهند و در آشپزی نیز از پوست و گوشت لیمو استفاده میشود. طعم ترش میوه درخت لیمو ترش به دلیل مقدار زیادی اسید سیتریک موجود در آن است. شاخههای درخت لیمو بلند و برگهای آن پهن و سبز مات و بیضوی است. دمبرگهای درخت لیمو واضح و اندکی بالدارند.
اطلاعاتی که در زمینه درخت لیمو ترش در این مقاله خواهید خواند:
- آبیاری درخت لیمو ترش
- نور لازم
- دمای محیط جهت رشد لیمو ترش
- رطوبت لازم برای درخت لیمو ترش
- روش تکثیر لیمو ترش
- خاک مخصوص درخت لیمو ترش
- کود مخصوص لیمو ترش
- گلدهی و میوه درخت لیمو ترش
- تعویض گلدان لیمو ترش
- بیماری درخت لیمو ترش و مشکلات لیمو ترش
- هرس کردن درخت لیمو ترش
- نوع و گونه های لیمو ترش
- تصویر درخت لیمو ترش
- رشد و ارتفاع درخت لیمو ترش
- مزایای لیمو ترش
- فرق لیمو ترش و لیمو سنگی (لیمو خارگی)
آبیاری درخت لیمو ترش
آبیاری منظم لازمه داشتن میوه سالم در درخت لیمو است. اگر بیش از حد درخت لیمو ترش آبیاری شود یا در آبیاری درخت لیمو سهل انگاری شود، موجب از بین رفتن میوه و ریزش شکوفه های درخت لیمو ترش خواهد شد و اگر این روند ادامه یابد باعث از بین رفتن درخت لیمو میشود. در روز های گرم یا زمانیکه نهال لیمو تازه کاشته شده است به آبیاری بیشتری نیاز دارد و در فصل زمستان و همچنین زمانی که درخت لیمو به خوبی استقرار یافته است باید فواصل بین آبیاری را زیاد کرد.
نور لازم برای درخت لیموترش
لیموترش به نور مستقیم خورشید نیاز دارد. درخت لیمو ترش نسبت به سایه مقاوم نیست و ممکن است آسیب بیند. برای اینکه درخت لیمو به بار بنشیند و میوه دهی خوبی داشته باشد 10 ساعت نور مستقیم آفتاب را لازم دارد. اگر درخت لیمو را در گلدان و در آپارتمان نگهداری میکنید حداقل روزی 2 الی 3 ساعت نور مستقیم خورشید را برای آن فراهم کنید.
دمای محیط
شرایط آب و هوایی مناسب برای کاشت و نگهداری لیمو ترش نیمه استوایی و گرمسیری میباشد. درخت لیمو ترش نمیتواند دمای زیر صفر درجه را تحمل کند و آسیب میبیند. بهترین دما برای رشد لیمو ترش دمای 18 تا 27 درجه سانتی گراد است. همچنین گرمای شدید نیز به درخت لیمو ترش آسیب میرساند.
رطوبت
برای نگهداری درخت لیمو ترش درون آپارتمان یا منزل باید دقت شود که رطوبت 50% برای آن تامین شود. میتوانید با استفاده از یک زیرگلدانی بزرگ تر و قرار دادن سنگ ریزه و آب در آن رطوبت را برای درخت لیمو ترش فراهم کنید. کف گلدان باید هنگام قرارگیری بر روی زیر گلدانی تماس مستقیم با آب نداشته باشد. بنابراین زیر گلدانی را تا نیمه از آب پر کنید. برای تامین رطوبت درخت لیمو ترش میتوانید آن را غبارپاشی یا مه پاشی کنید.
خاک مناسب
برای رشد بهتر درخت لیمو ترش باید خاک آن غنی و سبک بوده و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد اما با این حال میتواند خاک تقریبا سنگین را هم تحمل کند. سطح PH خاک مورد نیاز درخت لیمو ترش 5.5 تا 7 است. خاک اندکی اسیدی برای گیاه مناسب است.
بهترین کود برای درخت لیمو ترش
برای اینکه درخت لیمو ترش یا هر درخت مرکبات دیگری بتواند محصول خوبی داشته باشد نیاز به تغذیه و کود دهی دارد. برای رشد بهتر درخت لیمو ترش و میوه دهی آن میتوان از کودهای مخصوص مرکبات استفاده کرد (یکی از انواع آن کود مخصوص پوکون هلند است). جایگزین کود مخصوص مرکبات کود NPK 12-6-6 است. کود درخت لیمو ترش باید حاوی مواد ریز مغذی، آهن ، منگنز و روی بوده تا به رشد گیاه کمک کرده و مواد لازم برای تغذیه آن را فراهم کند. هر ماه یکبار کود درخت لیمو ترش یا کودهای محلول در آب را به گیاه بدهید.
زمان گلدهی لیمو ترش
لیمو ترش بسته به نوع آن تقریبا همیشه میوه، گل و برگ دارد اما در آواخر پاییز و اوایل زمستان آبدار تر هستند. درخت لیمو ترش هرچه جوان تر باشد میوه دهی بیشتری دارد و با افزایش سن باردهی آن کم تر میشود. گلهای درخت لیمو ترش بیرونی ارغوانی رنگ و درونی سفید دارند.
تعویض گلدان درخت لیمو ترش
تعویض گلدان درخت لیمو ترش بستگی زیادی به فراهم کردن شرایط برای رشد درخت لیمو ترش دارد.هر دو سال یکبار در اوایل فصل بهار اگر رشد درخت لیمو ترش خوب باشد نیاز به تعویض گلدان دارد. گلدان جدید تنها باید یک سایز از گلدان قبلی بزرگ تر باشد. استفاده از گلدان کوچکتر یا بزرگ تر از نیاز گیاه به آن آسیب میرساند.
بیماری درخت لیمو و مشکلات نهال لیمو ترش
درخت لیمو ترش را بیماری ها و آفات های زیادی تهدید میکند. برخی از آن ها مانند شپشک آردآلود ،تار عنکبوتی ، شته ها و .. گاهی به این گیاه جذب میشوند. بنابراین باید حشرات موذی که از شیره ی درخت لیمو ترش تغذیه میکنند را به سرعت نابود کنید.
هرس گیاه
درخت لیمو ترش را باید قبل از فصل رشد آن یعنی قبل از فصل بهار هرس کرد. هرس کردن درخت لیمو با حذف شاخه های مرده و مریض آن صورت میگیرد. هرس درخت لیمو ترش موجب پرپشت شدن آن میشود. نوک شاخه هایی که به طول 12 سانتیمتر رسیدند را هرس کنید. در هرس کردن درخت لیمو ترش زیاده روی نکنید. از آنجائیکه برگ ها مواد غذایی اضافه را در خود ذخیره میکنند، قطع شاخه های سالم آن باعث از بین رفتن مواد غذایی ذخیره شده توسط درخت لیمو ترش شده و ممکن است میوه دهی آن کم شود.
انواع لیمو ترش
لیمو ترش انواع مختلفی دارد. در زیر به چند نوع از لیموترش ها اشاره شده است:
- نهال لیمو ترش جهرم
- نهال لیمو ترش چهار فصل
- نهال لیمو ترش شمالی
- نهال لیمو ترش لایم کوات
- نهال لیمو ترش خوشه ای
- نهال لیمو ترش آبگیری
- نهال لیمو ترش عمانی
- نهال لیمو ترش شیرازی
- نهال لیمو ترش استرالیایی
- نهال لیموترش خاویاری (نهال لیمو ترش انگشتی)
- نهال لیمو ترش خونی (نهال لیمو ترش توسرخ)

تصویر درخت لیمو ترش
رشد و ارتفاع درخت لیمو ترش
ارتفاع درخت لیمو ترش بین 3 الی 6 متر است و تاج پوششی آن به قطر 4 الی 5 متر هم می رسد.
مزایای لیمو ترش
درخت لیمو ترش با داشتن میوه سرشار از ویتامین و خواص درمانی آن توجه بسیاری را در صنعت به خود جلب کرده است. از جمله خواص درمانی آن:
- لیمو ترش سرشار از ویتامین C و پتاسیم است و باعث جلوگیری از بیماری اسکوربوت میشود.
- لیمو ترش، بر طرف کننده سرگیجه بوده و اگر با مقداری عسل مخلوط شود موجب آرامش شده و دلشوره را برطرف می کند.
- لیمو ترش مقاومت بدن را افزایش داده و از خونریزی و عفونت جلوگیری می کند. لیمو ترش همچنین حاوی آنتی اکسیدان قوی است.
- ترکیبات موجود در آب لیمو شامل ویتامین هایB3 ، B2 ،A1 ، B، قندها، پلی ساکارید، اسید های عالی، چربی، کاراتنوئیدها، مواد معدنی ، فلانوئیدها، لیمونوئید ها و اسانس است.
فرق لیمو ترش با لیمو سنگی
تعدادی از افراد تفاوت بین لیمو ترش و لیمو خارگی ( لیمو سنگی ) را نمیدانند و فکر میکنند تفاوتی ندارند درحالیکه حتی طعم و خواص آن نیز متفاوت است. لیمو بعضی از افراد فکر میکنند که لیمو سنگی با لیمو تفاوتی ندارد اما طعم و حتی خواص آنها متفاوت است.
میوه لیمو سنگی از درخت لیمو کوچکی است و زیستگاه آن کشورهای آسیایی میباشد. لیمو میوه آبداری است. در دنیا انواع مختلف لیمو وجود دارد. لیموترش و لیمو سنگی هردو از یک خانواده هستند. اما لیمو سنگی بیضی شکل است و رسیده آن به رنگ زرد است و لیمو ترش گرد، سبز و کوچکتر است.
سلام. ممنون از مطالب خوبتون. من اصلا فکرشو نمیکردم لیمو ترش هم بشه توی گلدون کاشت و این مطلب خیلی برام جالب بود. کاشت لیمو ترش در گلدان و کاشت لیمو سنگی در گلدان و نگهداریشون مثل همه؟ یعنی میشه لیمو سنگی هم توی اتاق ازش نگهداری کرد؟
سلام دوست عزیز.
بله نگهداری و پرورش لیمو سنگی هم مثل لیمو ترش هست و در دمای اتاق و در گلدان میشه نگهداری کرد.
سلام میخاستم بدونم تو اهواز ثمر میده؟ من الان ٣ساله یکدونه تو باغچه دارم تازه امثال یکم رشد کرده. ولی هنوز لیمو نداده. نهال کوچیک بود ک کاشتمش.
سلام دوست عزیز.
بله لیموترش عاشق مناطق گرمسیری هست و مطمئنا به خصوص الان که فصل رشد هست با کود مخصوص مرکبات اگه تقویتش کنید حتما ثمر خواهد داد.
لیمو تو اهواز ثمر میده ولی مشکلش تابستان است باید براش توری سبز بگیری در بالای سرش و یه مه پاش قرار بدید و تو اوج گرما مه پاش رو فعال کنید رشد فوق العاده ای پیدا میکنه
سلام دوست عزیز
ممنون از پاسخ خوبتون در خصوص ثمر دادن لیمو ترش
ممنون از مطلب عالیتون
واقعا محتوای کامل و دقیقی از درخت لیمو ترش ارائه کردید.
سلام، کود رو کی میتونم بهش بدم و به چه شمل و چه مقدار؟ چطور میتونم ازش عکس واستون بفرستم. واقعا خیلی دوسش دارم و نمیخام از بین بره!
سلام دوست عزیز
میتونید به پیج شکوفانه در اینستاگرام مراجعه کنید.
https://instagram.com/shekoufane?igshid=1wk1q0pcvc31z
در پایین سایت هم لینک اینستاگرام قرار داره.
سلام علیکم، کود رشد مایع الان مناسبه در گرمای تند بلوچستان به نهال لیمو دو ساله بدم؟
سلام دوست عزیز
کود دهی در گرما باعث سوختن گیاه میشه اما میتونید با مخلوط کردن آب بیشتر از غلظت کودتون کم کنید و کود خیلی رقیقی رو به نهال بدید. اگر نهالتون ۵۰ سانت هست به فاصله ۵۰ سانت (اگر ۴۰ سانت هست به فاصله ۴۰ سانت و…) از تنه درخت کوددهی رو انجام بدید. اما بهتره کود مایع که معمولا خیلی غلیظ هم هست در دمای پایین به درخت داده بشه.
سلام خسته نباشید خواستم بپرسم تو مناطق گرمسیری مثل هرمزگان ایجاد سایه در تابستان روی لیمو به رشدش کمک میکنه یا نه چون الان دوساله رشدشون متوقف شده و بین ۱.۵ تا دومتر بیشتر رشد نکرده
سلام دوست عزیز
استفاده از توری گلخانهای تاثیر زیادی میتونه داشته باشه در جلوگیری از تابش شدید آفتاب و گرمای زیاد
بنابراین میتونید با استفاده از اون شرایط گلخانه ای برای درخت لیمو فراهم کنید
با درود و احترام
میخواستم لطف کنید راهنمایی بفرمائید که آیا لیمو ترش جهت آبلیمو امکان کشت و بازدهی مناسب در استان گلستان را دارد یا خیر؟
سلام دوست عزیز
بله منطقه شما هم گرمای لازم و هم رطوبت لازم جهت کاشت و پرورش درخت لیمو رو داره تنها نکته ای که باید توجه کرد در فصل سرما حتما اونو از دمای پایین حفظ کنید. با محصور کردن درخت با پلاستیک خیلی راحت در امان میمونه
سلام ،من ازهسته لیمو شیرازی استفاده کردم ولیمو کاشتم سه هفته تو دسنمال مرطوب قرارشون دادم بعداز سه هفته ریشه زدن والان حدود ۱۰سانت رشد کردن ما آبادان زندگی می کنیم ومن تو سایه بیرون تو حیاط اونارو گذاشتم هوا هم خیلی گرم و شرجیه ممنون میشم مرا راهنمایی کنید که بهد ازاین چکارشون کنم ودرچه مکانی ااونا نگداری کنم?
سلام دوست عزیز
بهترین مکان همون توی حیاط و در قسمت سایه و خنک هست. لیمو ترش هوای گرم و مرطوب رو دوست داره اما تابش زیاد خورشید باعث سوختن برگهاش میشه که بهترین جا همون جایی هست که خودتون برای لیموتون در نظر گرفتید. مواظب آبیاری نهال لیمو ترش هم باشید که کمبود آب رو نمیتونه تحمل کنه و اگه آبیاری منظم نهال رو فراموش کنید نهالتون به سرعت از بین میره.
ممنون از اینکه سایت گل و گیاه شکوفانه رو انتخاب کردید
سلام خواستم بدونم من یه درخت لیمو تو باغچه خونه درقم کاشتم امسال رشدش کاملامتوقف شده از طرفی برگ میکنه واز لبه برگا جمع میشه وخشک ومیریزه بطوری که الان میتونم بگم برگ ندارن دوباره برگ جدید میکنه ولی بازم از بین میرن لطفاً راهنمایی کنید چکار کنم
سلام دوست عزیز
گرمای هوا باعث جمع شدن برگ های درخت لیمو ترشتون شده
توری سبز گلخانه ای بهترین راهکار برای حفظ لیمو از تابش زیاد خورشید هست.
سایت گل و گیاه شکوفانه
سلام یه نهال لیمو ترش چهار فصل توی باغچه دارم , عاشقشم سه ساله و الان دو ساله که هربار ۸ تا ۱۰ تا لیمو میده , یه روز در میان آبیاری میکنم و کود آهن و کود گلخانه ای هم محلول در آب بهش میدم , چجوری میتونم تناورش کنم ؟
سلام دوست عزیز
حتما علف های هرز اطراف نهال لیمو ترش رو بررسی کنید و از بین ببرید. همچنین رطوبت کافی به درخت لیمو ترش برسونید. در اواخر زمستان هم هرس کنید.
باسلام من چندتاهسته لیمو بعدازجوانه زدن درگلدان کاشتم ولی رشدنمیکنددراندازه حدودن ۲یا۳سانتی ازگلدان بیرون امده وبعضی برکهانوکشون مثل اینکه چیزی خورده است لطفن بنده راراهنمای بفرمایید م
سلام دوست عزیز
حتما زیر برگ ها رو بررسی کنید. پروانه ها خیلی علاقه خاصی به مرکبات دارن و در اطراف برگ های نهال لیمو ترش و یا حتی در سطح خاک ممکنه تخم ریزی کرده باشن. با خارج شدن کرم از تخم سریع تمام برگ های نازک نهالتونو میخورن و اونو نابود میکنن.
با سلام من در جنوب کرمان کهنوج حدود ۶۰۰تا درخت لیمو داروم اب کود همچی دارن ولی ثمر خوب و درست حسابیی نمیدن ایا ممکن است دلیلش سفتی زمین باشه ک ریشه اش نمیتونه رشد کنه اخه زمینش نزدیک کوهه خیلی سفته ممنون با تشکر اقای ازادی
سلام دوست عزیز
مطمئنا نه تنها درخت لیمو ترش،بلکه هر درختی نیاز به خاک نرم داره و هر سال باید دور درخت خاکش برداشته بشه و با خاک و کود مناسب جایگزین بشه.
سلام نزدیک سه سال میشه درخت لیمو کاشتیم ثمر نمیده مشکلش چیه
سلام دوست عزیز
به عوامل مختلفی مربوط هست که باید چک کنید
نور کافی درخت لیمو ترش رو فراهم کردید؟
به تغذیه درخت لیمو توجه میکنید؟
توی این سه سال، درخت رو هرس کردید که قوت بیشتری بگیره؟
چند بار در سال اطراف درخت رو به اصطلاح پاکَن کردید؟
از نداشتن آفت مطمئن هستید؟
اگه آفت داشته، از چه آفت کش و سمی برای درخت لیمو استفاده کردید؟
درخت ماهم بعد سه سال ثمر داد..الان ۴ساله ثمرمیده ماشاءالله
سلام وقت بخیر من درخت لیمو ترش لایم کوات گذاشتم حدودا ۱۳ الی ۱۴ ماهه امسال هنوز گل نداره به نظر شما چه کودی باید بدهم؟
سلام دوست عزیز
درخت لیمو ترش رو باید بارور کرد. حالا چه درخت لیمو ترش ساده باشه یا درخت لیمو ترش لایم کوات و …
جطوری باید درخت لیموترش را بارور کرد؟
با کوددهی در فصل رشد
تقریبا میشه گفت فصل بهار و تابستان فصل رشد گیاه هست. اما زمانیکه هوا خیلی گرم هست، از کوددهی خودداری کنید که باعث سوزاندن درخت لیمو ترش میشه
کود را در فاصله حدود یک متری در اطراف تنه درخت لیمو ترش بریزید و آن را آبیاری کنید. از اواخر اسفند هر ۱ ماه و نیم به درخت لیمو ترش کود بدهید تا زمانیکه هوا رو به گرمی می کنه.
خب حالا چه کودی بهش بدید؟
یکی از راهکارها برای افزایش عملکرد و باردهی بیشتر یک درخت استفاده از اسید هیومیک شوک مایع است
اگر درخت لیمو ترش شما برگ های زردرنگ جدید می آورد ، شمابه کمبود مواد مغذی شک کنید و یک کود مرکبات عمومی پر ازت ،فسفر و پتاسیم و از جمله ریز مغذی ها مانند منیزیم ، کلسیم و گوگرد را انتخاب کنید.
بادرود فراوان خدمت شما دوستان، من یک لیموی پنج شش ساله دارم اما هنوز بار نداده ،درآپارتمان زندگی میکنیم گذاشتمش توبالکن جنوبی،بیشتر مواقع برگاش میریزه،وقتی که کاشتمش از بزر استفاده کردم،دلیل این که بار نمی ده چیه،باتشکر
سلام دوست عزیز
در پاسخ به کاربر عزیزمان “شهناز پریچهره” باروری درخت لیموترش رو به طور کامل توضیح دادم. میتونید از همون اطلاعات استفاده کنید.
با سلام من یه لایم کوات داخل گلدان دارم همچیش خوبه الان شکوفه داره ولی برگهای جدیدش میل به زردی دارند یعنی سبز کم رنگ راهنمایی بفرمایید.ضمنا ۲۰ روز پیش بهش کود سه ۲۰ محلول در آب دادم که اثر خوبی در رویش شاخه ها داشت ولی الان شکوفه داره چیکار کنم ممنونم
سلام دوست عزیز
مرکبات در دوران گل دهی هم نیاز به کود دهی دارن. اما در این زمان باید کوددهی بسار اصولی انجام بشه و احتیاجات درخت تامین بشه.
با توجه به احتیاجات درختان مرکبات در دوره گلدهی این کودها باید دارای:
فسفر
بور
کلسیم
روی
و اسیدهای آمینه باشه
سلام و ادب
بنده تو حیاط خلوت خونم یک گلدون لیمو چهار فصل گذاشتم که توی طول روز ۲ ساعت افتاب مستقیم میخوره و ظهر افتاب بهش نمیرسه چون سقف حیاط خلوتم رو با تلق کدر پوشوندم اما نور بهش میرسه از طرفی هم جلوی توری پنجره هست و باد کولر میخوره روشدش خوبه و مرتب شکوفه میده اما شکوفه ها بعد از باز شدن با میوه درونش میریزه در ضمن تو استان یزد هستم ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام دوست عزیز
یا ممکنه به خاطر آفت باشه
یا آبدهی نامنظم
البته درخت لیمو آفتاب زیاد میخواد و اینکه شدت آفتاب رو کم کردین با توجه به اینکه یزد هستید خوبه اما توی حیاط خلوت مطمئنا آفتاب کمی درخت لیمو دریافت میکنه
سلام دوست عزیز..سه ساله که لیمو ترش کاشتم..نحوه ی هرس کردنو لطف کنید بهم بگید و همیطور زمان هرس کردنو.معمولا میگن قبل از بهار بهتره درسته؟ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز 🙂
هر سال و قبل از فصل بهار (موقعی که درخت لیموترش در خواب زمستانه هست) باید هرس درخت لیموترش انجام بشه
شاخه های اصلی رو نگه دارید و شاخه های نازک رو جدا کنید
باید توازن در هرس رعایت بشه که موقع میوه دهی، سنگینی درخت لیمو ترش به یه سمت متمایل نشه
سعی کنید ساقه های آسیب دیده و شاخه هایی که آفت زده رو هرس کنید