تاریخچه گل نرگس به اروپا و آفریقای شمالی برمیگردد. گل نرگس چه در اطراف دریا و چه در علفزارها، جنگلها کوهها و صخرهها دیده میشود. در اسپانیا بیشترین تنوع نرگس وجود دارد. سایر کشورها هم مثل مراکش، پرتغال، فرانسه و ایتالیا هم انواع زیادی از نرگس را در طبیعت خود دارند. گلهای نرگس در رنگها و نوعهای مختلف وجود دارند. همهی انواع آن دارای پیاز است. گل نرگس در رنگهای سفید، زرد، نارنجی و ترکیب این رنگها وجود دارد. گلهای نرگس عطر زیادی دارند که در فاصله زیاد هم بویش انسان را سرمست میکند. گل نرگسجایگاه خاصی در ادبیات، افسانهها و قصهها دارد و در مناطق بسیاری همچون شهر بهبهان در استان خوزستان، شهر کازرون در استان فارس و حاشیههای دریاچه پریشان، پراکنده شده است.
اطلاعاتی که در زمینه گل نرگس در این مقاله خواهید خواند:
قیمت گل نرگس
برای خرید گلهای نرگس میتوان از تنوع دسته گل آن و ترکیب با گلهای دیگر مانند گل رز بهره برد. قیمت دسته گلهای نرگس بسته به تعداد شاخه، نوع و ترکیب شدن با دیگر گلها قیمت متفاوتی دارد. دسته گل نرگس 100 شاخه 250 الی 500 هزار تومان است. قیمت دسته گل نرگس 45 شاخه 130 تا 200 هزار تومان است. قیمت پیاز گل نرگس نیز بسته به اندازه و نوع آن از 3 هزار تومان تا 50 هزار تومان میباشد.
انواع گل نرگس با عکس
در ایران انواع مختلفی از گل نرگس رشد میکند بنابراین امکان کاشت و پرورش آن وجود دارد. از جمله گلهایی که در ایران پرورش داده میشود نرگس شهلا، نرگس مسکین، نرگس شیراز، نرگس پرپر، هزار پر یا شست پر و نرگس نروک یا پنجه گربهای است. زمان گلدهی نرگس بسته به نوع آن متفاوت است. به عنوان مثال نرگس شیراز که یکی از خوشبوترین نوع نرگس است در اواخر پاییر تا اواسط بهار گل میدهد. نرگس شهلا که زرد رنگ بوده و شیپور بزرگی در وسط آن قرار دارد در اواخر زمستان تا اوایل بهار گل میدهد. گل نرگس حتی نسبت به گل زنبق هم به سرما مقاومتر است. ۱۰ نمونه معروف از انواع گل نرگس با عکس را در ادامه خواهید دید.
نرگس شهلا ( Trumpet Daffodils )
نرگس شهلا یا نرگس ترومپتی یکی از بهترین نوع نرگسها و کلاسیکترین گلهاست. نرگس شهلا برای سنگفرش کردن باغچه بسیار مناسب است. هر شاخه از گل نرگس شهلا یک گل بزرگ و جذاب زردرنگ دارد. برگ گل نرگس شهلا معمولا سبز-خاکستری است و حدودا ۳-۲ سانتی متر است. گلهای نرگسی که شیپور آنها بلندتر از گلبرگهای آن است، در این دسته قرار میگیرد.
نرگس شیپور بزرگ ( Large Cupped Daffodils )
نرگس شیپوری بزرگ یکی از مقاومترین نرگسهاست. کاربرد نرگس شیپوری در سنگفرش کردن باغچه، چیدن، دسته گل، تزیین ماشین عروس است. تنوع رنگی نرگس شیپوری بسیار بالا است. رنگهایی همچون سفید، تمام درجات رنگ زرد، نارنجی، قرمز و صورتی. هر شاخه گل نرگس شیپوری تنها یک گل نرگس دارد.
نرگس پرپر ( Double Daffodils )
نرگس پر پر شیپور ندارد و در قسمت شیپور آن گلبرگهای خودش قرار دارد. به خاطر نداشتن شیپور و گلبرگهای خاص آن بسیار شبیه گل رز است. برخلاف نرگس شهلا و نرگس شیپوری بزرگ در هر ساقه آن حدود ۲۰ نرگس وجود دارد. نرگس پر پر در سنگفرش کردن باغچه بسیار مناسب است.
نرگس وحشی ( Jonquilla Daffodils )
نرگس وحشی بسیار آفتاب دوست است. به همین دلیل این نوع نرگس برای شهرهای گرم کشورمان بسیار مناسب است. پیاز نرگس وحشی به خوبی به محیط عادت میکند و نرگسهای خوش رنگ و متفاوتی را به وجود میآورد. روی هر ساقهی نرگس وحشی، چندین نرگس خوش بوی کوچک رشد میکند.
نرگس مینیاتوری ( Miniature daffodils )
نرگس مینیاتوری از انواع مختلف نرگسهای کوچک تشکیل شده است که با هم تا حدود ۱۵ سانتی متر رشد میکنند. از نرگس مینیاتوری برای باغچههای سنگی، فاصله بین ریشه درختان و تحریک رشد گیاهان باغچه استفاده میکنند. میتوان گل نرگس مینیاتوری را در گلدان کاشته و در تراس نورگیر پرورش داد. تنها باید از یخ زدگی پیاز در زمستان جلوگیری کنید. پیازهای متفاوتی برای گل نرگس وحشی وجود دارد، که هر کدام بیش از دو ساقه نرگس ایجاد میکند.
نرگس شاعری ( Poeticus Daffodils )
نرگسهای شاعری یکی از مقاومترین انواع نرگسها هستند. گلهای نرگس شاعری گلبرگهای سفید دارند. نوک شیپور میانی نرگسهای شاعری با یک نوار باریک قرمز تزیین شده است. نرگسهای شاعری بوی تندی دارند. نرگس شاعری برعکس نرگس وحشی برای مناطق سردتر مناسب هستند. در مناطق سردسیر به راحتی در باغچه رشد میکنند. نرگس شاعری برای ساخت دسته گل فوق العاده هستند.
نرگس شیپور کوچک ( Small cupped Daffodils )
نرگس شیپوری کوچک عمر طولانی دارد و میتواند سالیان دراز به گل دادن ادامه دهد. به دلیل رنگ زیبای نرگس شیپوری کوچک باعث شده که این گل به یک گل متفاوت تبدیل شود. برای تزئین باغچه بسیار مناسب است. گل نرگس شیپوری کوچک وقتی در کنار دیگر گلهای بهاری قرار میگیرد ترکیب رنگی فوق العادهای را ایجاد میکند. نرگس شیپوری کوچک برای ایجاد دسته گل و همچنین قرار دادن آن با گل های دیگر در یک گلدان بسیار زیبا و مناسب است. در هر ساقه از نرگس شیپوری کوچک، یک گل ایجاد میشود. ارتفاع شیپور نرگس شیپوری کوچک از قد سایر گلبرگهای آن کوتاهتر است.
نرگس تاج شکافته (Split corona Daffodils )
نرگس تاج شکافته شکل و ظاهر عجیبی دارد. از نظر قیافه اصلا به دیگر نرگسها شبیه نیست. شیپور نرگس تاج شکافته برخلاف سایر نرگسها که شیپوری بسته دارند تا وسط دارای شکافتگی است. شیپور این نوع نرگس ظاهری باز و آزاد دارد. به دلیل ظاهر شیپوری متفاوت نرگسهای تاج شکافته اغلب بیشتر شبیه گلهای ختمی هستند و ظاهر باشکوهی را به باغچه میدهند.
نرگس تازتا ( Tazetta Daffodils )
نرگس تازتاز عطر شیرین و دلنشینی دارد. هر ساقه این نوع نرگس تعداد زیادی گل کوچک دارد. نرگس تازتاز تا چندین سال بدون کاهش تعداد گل میتواند گلدهی کند. نرگسهای تازتاز برای باغچه مناسب هستند و همچنین میتوان آنها را به صورت دستهای خریداری کرد.
نرگس سه گانه ( Triandrus Daffodils )
در هر ساقه از گل نرگس سه گانه حداقل دو گل وجود دارد. گلهای نرگس سه گانه شبیه به گل فوشیا ( گوشواره ای) است. گلبرگهای بیرونی نرگس سه گانه به سمت پایین برگشتهاند و ظاهر زیبایی را به این نوع از گل نرگس بخشیدهاند. نرگسهای سه گانه عطر بسیار خوبی دارند و برای باغچه، بریدن، دسته گل و سنگفرش کردن مناسب هستند.
تکثیر گل نرگس
تکثیر گل نرگس به دو روش زیر امکان پذیر است:
- تکثیر غیر جنسی که توسط تقسیم پیاز انجام میشود و گل تولیدی جدید مانند همان گل پیاز اصلی گیاه است.
- تکثیر جنسی توسط دانه گیاه انجام میشود و از نظر رنگ و شکل با گیاه مادر متفاوت است.
تکثیر گل نرگس به روش غیر جنسی (تقسیم پیاز)
تکثیر گل نرگس به روش غیر جنسی از طریق تقسیم پیازهای آن است. باید در فصل استراحت گیاه ( اواخر تابستان و اوایل پاییز ) که گل نرگس هنوز تولید برگ نکرده است یا تنها برگهای کوچکی دارد و رشد آن بسیار کم است آن را از خاک بیرون آورده و پیازهای فرزند را از پیاز مادر جدا کنید. در روش تقسیمات پیازی گل جدید دقیقا مانند گل پیاز والد است و همانند گیاه مادری رشد و گلدهی میکند. پیازهای اصلی که برای تکثیر از خاک بیرون میآورید را باید در جای خشک و خنک و با تهویه مناسب نگهداری کرده و در فصل آبان و آذر بکارید. به مدت 2 ساعت قبل از کاشت پیاز را در آب ولرم قرار دهید تا برای سبز شدن تحریک شود. پیازچهها را با فواصل 15 تا 20 سانتی متر در خاک سبک ماسهای بکارید. خاکی که بر روی پیازها ریخته میشود باید حدود 10 سانتی متر باشد و سر پیازها باید به سمت بالا و از خاک بیرون باشد. برای تکثیر باید پیازها را چندین سال در زمین باقی بگذارید تا خود به خود زیاد شوند و هر سال گل نرگس داشته باشید.
تکثیر گل نرگس از طریق تقسیم پیاز مرسومترین روش تکثیر است.
تکثیر گل نرگس به روش جنسی (دانه)
در روش تکثیر جنسی گلهایی با صفات و ویژگیهای جدید تولید میشوند. در قسمت تخمدان گل نرگس که در پشت گلبرگهای آن قرار دارد پس از گلدهی متورم میشود اما هنوز خالی از دانه است. با گذشت زمان، توسط جریان باد و حشرات گرده افشانی انجام میشود. پس از گرده افشانی در تخمدان گل نرگس کمی دانه ایجاد میشود. این دانهها به دلیل تماس دانه گرده یک گل با کلاهک گل دیگر اتفاق میافتد. هر کدام از این دانهها منجر به تولید یک گیاه کامل میشوند. اما این امر حدود 3 تا 4 سال زمان میبرد. به همین دلیل است که برای تکثیر گل نرگس از همان روش تقسیمات پیاز آن استفاده میکنند.

علت گل ندادن گل نرگس
دلایل بسیار زیادی وجود دارد که باعث شود گل نرگس شما به گلدهی نرسد. اما گلهای نرگس دیگران شروع به گلدهی کرده است اما در نرگسهای خود غنچه و گلی نمیبینید در ابتدا بررسی کنید که نرگس شما از چه نوعی است.
گلهای نرگس از لحاظ نوع و شکل بسیار زیادند اما یا مانند گل نرگس شیراز هستند که در پاییز گل میدهد یا از نوع دیگری بوده که در اواخر زمستان و اوایل بهار گلدهی میکند.
اگر با توجه به نوع نرگس خود میدانید که وقت گلدهی آن است به نکات زیر توجه کنید:
- اگر به تازگی پیاز نرگس را کاشتهاید ممکن است پیاز را دیر کاشته باشید یا پیازی که تهیه کردهاید کوچک است. پیاز نرگس باید بالغ شود تا به گلدهی برسد. در هر دو صورت منتظر گلدهی در سال آینده باشید.
- گل نرگس به نور زیاد احتیاج دارد. اگر گلهای نرگس خود را در سایه کاشتهاید و رشد برگهای آن به صورت علفی است حتما آن را به مکان پر نور منتقل کنید.
- اگر سالیان زیادی است که پیاز نرگس خود را کاشتهاید و جابه جا نکردهاید پیاز های نرگس بچه کردهاند و تراکم زیاد آنها باعث شده است تا مواد غذایی کافی به آنها نرسد. بنابراین برای پیاز نرگسهایی مانند نرگس شیراز که در فصل زمستان گل میدهند و در فصل تابستان به خواب میروند باید در اوایل فصل تابستان پیازها را از خاک خارج کرده و از هم جدا کنید. هر پیاز را به فاصله 10 سانتی متر از هم بکارید.